Fakültemizin TUBİTAK 1001 Proje Başarısı

Fakültemiz Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Ateş Uslu'nun yürütücü, gene aynı bölümde görev yapan Doç.Dr.Ahmet Bekmen ve Doç.Dr.Güven Gürkan Öztan’ın araştırmacı olduğu "Profesyonel Orta Sınıfların Dönüşümü: İnsani Yardım Kuruluşu Çalışanları Örneği" başlıklı TÜBİTAK 1001 projesi desteklenmeye hak kazandı.

Proje yeni orta sınıf kavramı etrafında yeniden üretim sürecinde yaşanan sorunlara sivil toplum sektörü üzerinden bakmayı hedeflemektedir. Kapitalist toplumların son kırk yılda yaşadığı dönüşüme paralel olarak, gayri maddi emeğin farklı biçimlerinde büyük bir artış yaşanmış ve bununla birlikte yeni orta sınıflar tartışması akademik literatürün önemli bir parçası haline gelmiştir. Yeni orta sınıf olarak nitelendirilen kesimlerin maruz kaldığı işçileşme süreci ve bunun neden olduğu sorunlar ilgili literatürde çeşitli meslek grupları üzerinden ele alınmakla birlikte bu sorunların sivil toplum alanında bir yansıması olup olmadığı yeteri kadar incelenmemiştir.

Projenin saha çalışmasını Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) bir alt alanını oluşturan İnsani Yardım Kuruluşu (İYK) çalışanları oluşturmaktadır. Bu alanın seçilme nedeni aktivizm, toplumsal duyarlılık temelli bir alan olan sivil toplumun son 20-30 sene içerisinde, finansal kaynak sağlama mekanizmalarının dönüşümü nedeniyle yapısal bir dönüşüm geçirmiş olmasıdır. Genelde STK’lar, ama fon kapasitesinin muazzam oranlarda büyümesi nedeniyle özellikle İYK’lar yükselen profesyonelleşme ve bürokratikleşme süreçlerinin yeniden şekillendirdiği, proje bazlı çalışmanın, esnek ve güvencesiz iş ilişkilerinin hâkim olduğu, donör kurumların iş süreçlerini sonuç ve etkileri itibariyle denetlediği ve çalışma süreçlerini bu mantık çerçevesinde formelleştirdiği yapılar haline gelmişlerdir. Bu alan profesyonel mesleklerin orta sınıf-ücretli işçilik aksındaki salınımlarını analiz etmek açısından verimli bir örnek teşkil etmektedir.

Projede STK sektörünün dönüşümü ve bu alandaki profesyonel meslek sahiplerinin pozisyonu arasındaki ilişki, dar anlamda çalışma sürecinin biçimlendirici gücü, ev içi yeniden üretim faaliyetlerinin yabancılaştırıcı etkileri, boş zamanın dönüşümü veya kaybı olmak üzere 3 temel katman üzerinden incelenecektir. Bu üç alan üzerinden üretim ve yeniden üretim süreçleri salt yapısal düzleminde değil, pratik hayat örüntüleri ve organizasyonları olarak analiz edilecektir. Buradan hareketle, üretim ve yeniden üretim pratiklerini ifa eden bireylerin kendi eylemlerini anlamlandırma biçimleri ele alınacak, toplumsal duyarlılıklar başta olmak üzere temel motivasyonlar ile sektörün yapısal dönüşümü arasındaki ilişkinin niteliği saha araştırması üzerinden anlaşılmaya çalışılacaktır.

Proje akış sürecinde öncelikle orta sınıf kavramının geçirdiği değişim ve İYK’larda yaşanan profesyonelleşme ve bürokratikleşme konularında siyaset bilimi ve sosyoloji başta olmak üzere sosyal ve beşeri bilimler alanlarında Türkçe ve uluslararası literatürün taranması hedeflenmektedir. Sonraki aşamada bursiyerler derinlemesine mülakat tekniği üzerine temel teorik ve metodolojik bilgileri edineceklerdir. Saha çalışması çerçevesinde görüşülecek olan kişiler sosyolojik profil dikkate alınarak tespit edilecektir. Saha çalışması bir pilot aşama ve üç temel aşama olmak üzere toplam dört aşamada gerçekleştirilecek, yapılacak olan ara değerlendirmelerde, tespit edilen kavram setlerinin bursiyerler tarafından derinlemesine mülakatlarda etkin bir şekilde kullanılıp işlendiğinden emin olunacaktır. Saha çalışmasından elde edilecek bulgular üzerine proje ekibince yapılacak yorum ve değerlendirmeler bir raporda özetlenecek, saha çalışmasından elde edilecek proje bulguları sivil toplum alanında çalışan profesyoneller ve üniversite mensuplarının katılacağı bir çalıştayda paylaşılacaktır. Ayrıca ulusal düzeyde bir akademik konferansla bu bulguların yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin öğretim üyelerinin ulusal ve uluslararası düzeyde yürüttükleri araştırma projelerine yeni bir proje daha eklenmiş olmasından gurur duyuyor, proje ekibini tebrik ediyoruz.